در دهه اخیر ساخت محصولات ارگانیک و طبیعی بسیار محبوب شده است. محصولات ارگانیک در خاطر بسیاری از مردم به معنی محصولاتی بدون هیچ گونه آسیب و عوارض تداعی می شوند، اما سوالی که پیش می آید این است که آیا محصولاتی که کاملا طبیعی یا به اصطلاح ارگانیک هستند، می‌توانند تمام نگرانی‌ها بابت آسیب‌های مواد شیمیایی آرایشی و مراقبتی بر روی پوست را برطرف کنند؟ یا این محصولات بر اساس چه استانداردهایی تایید می شوند؟ در این مقاله از مجله آرایش و زیبایی  به تمامی سوالات شما درباره لوازم آرایشی ارگانیک پاسخ می دهیم. موضوعات مورد بحث در این مقاله به صورت زیر است:

• لوازم آرایش ارگانیک چیست؟
• ترکیبات لوازم آرایشی ارگانیک
• استاندارد های محصولات ارگانیک
• فواید لوازم آرایشی طبیعی
• نکات مهم درباره لوازم آرایشی ارگانیک

لوازم آرایش ارگانیک چیست؟

در ابتدا لغت ارگانیک در علم شیمی به مواد آلی و موادی که معدنی نیستند گفته می شد، اما امروزه اصطلاح “ارگانیک” که بین مردم رواج یافته است معنایی متضاد دارد، یعنی در واقع محصولات ارگانیک به محصولاتی گفته می شود که در روند تولید آن ها هیچ ماده شیمیایی یا آلی استفاده نشده باشد. ارگانیک در محصولات معنای متفاوتی دارد برای مثال در ساخت محصولات غذایی ارگانیک از کود شیمیایی یا آفت کش شیمیایی استفاده نمی شود. واژه ارگانیک در لوازم آرایشی هم تعریف خاص خود را دارد.

به لوازم آرایشی که با استفاده از مواد طبیعی مثل عسل یا گیاهان و یا مواد معدنی مثل خاک رس و… ساخته می شوند، لوازم آرایشی ارگانیک می گوییم.

ترکیبات آلی که در آزمایشگاه های شیمی یا در پتروشیمی از مشتقات نفت تولید می شوند ارگانیک نیستند و به لوازم آرایشی و بهداشتی تولید شده با این مواد نمی توان ارگانیک گفت. البته لازم به ذکر است محصولاتی که به صورت ارگانیک ساخته می شوند روی بسته بندی خود عبارت «تهیه شده به روش کاملا طبیعی» را دارند. درباره لوازم آرایشی و بهداشتی هم باید چنین قاعده ای وجود داشته ‌باشد، اما از آن جایی که تهیه لوازم آرایشی بدون تداخلات شیمیایی کاری سخت و هزینه‌بر است به نظر می آید که تولید یک محصول آرایشی- بهداشتی صد درصد ارگانیک امکان پذیر نیست و تنها درصد خاصی از مواد درون آن ارگانیک است. در ادامه به شما توضیح خواهیم داد که ترکیبات موجود در لوازم آرایشی ارگانیک چیست؟

لوازم آرایشی ارگانیک از چه ترکیباتی تشکیل شده اند؟

در تولید لوازم آرایشی ارگانیک از مواد طبیعی مثل شیرین بیان، سدر، عسل، بابونه، رزماری و… استفاده می شود، همچنین این محصولات حاوی ضدآفتاب های طبیعی، آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی و انواع ویتامین های مفید برای پوست مثل مانند A,C,E هستند که باعث جوانسازی و بهتر شدن بافت پوست می شوند. اکسید تیتانیوم، اکسید زینک و اکسید آهن جزو مواد معدنی طبیعی هستند که در انواع لوازم آرایشی طبیعی استفاده می شوند و در افزایش شادابی پوست نقش بسزایی دارند. همچنین در ترکیبات لوازم آرایشی طبیعی از موادی مانند عصاره چای سفید، انگور، هلو و دانه انار استفاده می شود که شامل آنتی اکسیدان هستند و حالت انعطاف‌پذیری و نرمی پوست را افزایش می‌دهند. روغن کاکائو یکی از مواد طبیعی و کارآمدی است که در ساخت لوازم آرایشی طبیعی استفاده می شود. از خواص روغن کاکائو برای پوست می توان به دارا بودن فواید مرطوب کننده و خاصیت جوانسازی پوست اشاره کرد. همچنین مصرف روغن کاکائو باعث حفاظت از اسید های چرب بدن می شود. در بیشتر مواقع از روغن کاکائو در ساخت و تولید کرم پودر مایع استفاده می شود.
در ساخت لوازم آرایشی ارگانیک باید نکات زیر رعایت شوند:

• مواد اولیه محصول باید کاملا ارگانیک باشد؛ چه گیاهی، چه معدنی و حیوانی.
• نباید از کود و حشره کش گیاهی در تولید محصول استفاده شود.
• استفاده از عطر و رنگ شیمیایی و اسانس و تست حیوانی در فرآیند ساخت محصول ممنوع است.
• محصولات آرایشی باید در ظروف تخریب پذیر بسته بندی شوند.
• محصول باید مورد تایید استاندارهای ارگانیک جهانی باشد.
• موادی مثل الکل یا روغن و ترکیبات غیرطبیعی در این محصولات وجود ندارد.

استانداردهای محصولات ارگانیک

در سراسر جهان بیش از 350 نهاد بازرسی قانونی برای تائید ارگانیک بودن محصولات تاسیس شده است. در واقع در هر کشوری بر پایه استاندارهای تولید، کشت و پرورش محصولات به آن ها لیبل ارگانیک تعلق می گیرد. همچنین بررسی و تایید بسیاری از لوازم آرایشی و بهداشتی معروف ارگانیک در دنیا بر اساس دو استاندارد USDA آمریکا و COSMOS Organic اروپا است. استفاده از منابع قابل بازیافت و سازگار با محیط زیست در تولید محصولات ارگانیک یکی از مهمترین معیارهای این دو استاندارد جهانی است.

بر پایه استاندارد *COSMOS بالغ بر ۹۵درصد ترکیبات لوازم آرایشی و بهداشتی ارگانیک باید متشکل از مواد ارگانیک باشد. در واقع یعنی تمامی مواد تشکیل دهنده آن از مواد گیاهی سرچشمه گرفته باشند و هیچ عنصر معدنی و حیوانی در ساخت آن به کار نرفته باشد. این محصولات دارای رنگ و اسانس طبیعی هستند و در ساختار آن ها از محصولات پایدار در طبیعت خبری نیست. به علاوه به هیچ عنوان روی حیوانات تست نمی شوند.

در صورتی که میزان مواد تشکیل دهنده کمتر از این مقدار باشد، محصولی که تهیه می کنید ” ساخته شده با مواد ارگانیک ” است.

از سوی دیگر، بر اساس استاندارد USDA اگر محصولی شامل 70 درصد مواد ارگانیک باشد، در دسته بندی محصولات ارگانیک قرار می گیرد.

لوازم آرایشی ارگانیک به دلیل استفاده از کاملا مواد طبیعی و روند سخت و طولانی که در تولید مواد اولیه و ساخت خود دارند، از قیمت بالاتری نسبت به دیگر محصولات آرایشی برخوردار هستند، با این حال چرا روز به روز به تعداد مصرف کنندگان لوازم آرایشی طبیعی افزوده می شود؟ در ادامه به این سوال شما پاسخ خواهیم داد.

فواید استفاده از لوازم آرایشی طبیعی

امروزه از یک سو به دلیل افزایش آلاینده های شیمیایی و محیطی، از سوی دیگر پیشرفت علم و کشف مضرات بسیاری از مواد شیمیایی باعث شده است تا مردم برای داشتن زندگی سالم تر تمایل بیشتری نسبت به خرید محصولات ارگانیک داشته باشند. خانم ها هم از این قاعده مستثنی نیستند. مطالعات به تازگی نشان داده است که برخی مواد شیمیایی موجود در محصولات آرایشی مثل سرب یا پارابن می توانند منجر به بیماری های خطرناکی مثل سرطان گردند، به همین خاطر بسیاری از خانم ها به استفاده از لوازم آرایشی ارگانیک روی آورده اند، چراکه این محصولات از مواد طبیعی ساخته شده اند و در ترکیبات خود ضد آفتاب طبیعی هم دارند. در این مواد آرایشی طبیعی از ماده شیمیایی استفاده نشده است و همین باعث می شود طرفداران زیادی داشته باشند، به خصوص در بین خانم هایی که به علت برخی مشکلات پوستی قادر به استفاده از محصولات شیمیایی نیستند. همچنین این محصولات روی صورت حالت طبیعی تری دارند و لوازم آرایشی طبیعی مدت زمان بیشتری روی پوست می مانند.

از دیگر فواید لوازم آرایشی ارگانیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پوست را تغذیه رسانی می کند.
• باعث شفاف شدن پوست می شود.
• باعث آبرسانی پوست می شود.
• از پوست در برابر اشعه خورشید محفاظت می کند.
• مواد ارگانیک در جوانسازی پوست تاثیر بسزایی دارد.
• باعث لطیف و نرم شدن پوست می شود.
• به کلاژن سازی و بازسازی پوست کمک می کند.
• محصولات آرایشی که از مواد طبیعی تولید شده اند، مناسب پوست های حساس هستند.
• مواد معدنی و طبیعی که در این مواد آرایشی به کار رفته است به پوست حالتی طبیعی و درخشان می دهد.
• لوازم آرایشی طبیعی روی پوست سبک هستند و وقتی آرایش می کنید، احساس سنگینی روی پوست نخواهید داشت.
•  به تسهیل درمان آسیب بافتی و برگرداندن وضعیت طبیعی پوست کمک کند.

نکات مهم درباره لوازم آرایشی ارگانیک

حال می خواهیم به چند نکته مهم و کاربردی درباره محصولات آرایشی ارگانیک بپردازیم:

• اولین نکته برای این محصولات آن است که استفاده مداوم از لوازم آرایشی می تواند باعث تشدید برخی بیماری‌های پوستی مثل آکنه یا جوش شود، چون یکی از مواد ارگانیکی که از پشم گوسفند به وجود می‌آید اوسرین است که در بسیاری از کرم‌های آرایشی و بهداشتی وجود دارد. در این صورت اگر افراد مستعد جوش از محصولات ارگانیک دارای این ماده استفاده کنند، احتمال دارد باعث تشدید آکنه های صورتشان شود. بنابراین فقط انتخاب یک محصول ارگانیک برای سلامت پوست کافی نیست، بلکه باید شرایط پوست هم در نظر گرفته شود.
• همچنین بیش از اندازه از لوازم آرایشی طبیعی استفاده نکنید. مفیدترین مواد برای بدن هم اگر به صورت افراطی و بیش از حد استفاده شوند ممکن است به بدن آسیب برسانند.
• به تاریخ مصرف محصولات آرایشی ارگانیک دقت کنید. نداشتن مواد نگهدارنده مصنوعی در این نوع محصولات باعث کوتاه تر شدن عمر این محصولات ماندگاری کمتر آن ها نسبت به محصولات دیگر می شوند.
• حتما محصولات ارگانیک خود را دور از آفتاب و رطوبت قرار دهید.
• در لوازم آرایشی ارگانیک مثل کرم پودر و… از امولسیون های مصنوعی استفاده نمی‌کنند. به همین خاطر بعضی از مواد داخل این محصولات ممکن است ته نشین شوند. بنابراین برای فعال کردن مواد تشکیل دهنده این محصولات قبل از استفاده، آن را تکان دهید.
• این نکته را هم در نظر داشته باشید که به دلیل نداشتن انواع نگهدارنده مانند پارابن، باید لوازم آرایشی طبیعی را زود مصرف کنید. همچنین این مواد نباید در برابر هوای آزاد و شرایط محیطی قرار بگیرند، چراکه به دلیل نداشتن مواد نگهدارنده مستعد انواع قارچ، باکتری و … هستند.
• مهمترین نکته این است که استفاده از لوازم آرایشی گیاهی و ارگانیک نسبت به مواد شیمیایی عوارض خیلی کمتری دارد، مواد مغذی بیشتری به پوست و مو می‌رساند، مزایای دارویی بسیاری دارد و به سادگی روی پوست و مو می‌نشیند.
• به علاوه در نظر داشته باشید ارگانیک بودن به معنی اثربخشی صد در صد نیست. بهتر است اگر قصد دارید لوازم آرایشی و بهداشتی ارگانیک بخرید، حتما درباره ترکیبات آن ها تحقیق کنید و محصولاتی را انتخاب کنید که دارای محتویات مفید باشند و اثربخشی آن ها در تحقیقات علمی ثابت شده باشد. همچنین به منبع ترکیبات ارگانیک هم توجه داشته باشید.
• معمولا از واژه طبیعی (natural) به جای ارگانیک و از واژه سنتزی (synthetic) به عنوان شیمیایی استفاده می شود. البته از دید تخصصی لوازم آرایشی طبیعی با لوازم آرایشی ارگانیک هم دارای تفاوت هایی یکدیگر هستند.

آیا کسانی که حساسیت دارند می توانند از لوازم آرایشی ارگانیک استفاده کنند؟

لوازم آرایشی و بهداشتی ارگانیک در بیشتر مواقع حساسیت زا نیستند؛ مگر برای کسانی که زمینه های آلرژی پوستی شدید دارند یا کسانی که به مواد غذایی مانند توت فرنگی، گوجه فرنگی، خربزه و … حساسیت دارند.

اگر در گروه های احتیاط پوستی و غذایی هستید، بهتر است در خرید محصول ارگانیک دقت کنید و قبل از خرید از ترکیبات درون محصول آگاه شوید.

مراقب محصولات تقلبی باشید

نکته دیگر این است که با توجه به اینکه لوازم آرایشی ارگانیک با استقبال بسیاری از مردم رو به رو شده است؛ برخی تولیدکنندگان، از اعتماد و استقبال مردم نسبت به محصولات گیاهی سوءاستفاده می کنند و برای فروش بیشتر خود از آن بهره می‌گیرند. امروزه خیلی از محصولات به اصطلاح گیاهی، فقط لیبل «گیاهی» دارند اما در حقیقت همان ترکیبات محصولات دیگر را دارند.

علاوه بر این بسیاری از تحقیقات اخیر نشان داده است که محصولات ارگانیکی در بازار هستند که مواد شیمیایی و دیگر ترکیبات ممنوعه در آن ها وجود دارد؛ چنین محصولاتی بسیار مضر و آسیب رسان اند. بنابراین در قبل خرید گونه هر لوازم آرایشی طبیعی در ایران درباره آن تحقیق کنید و هنگام خرید محصول هم دقت کنید که علاوه بر دارا بودن برچسب گیاهی، مورد تایید سازمان بهداشت هست یا نه.

کلام آخر

در این مقاله از مجله آرایش و زیبایی سعی کردیم تمام آنچه که لازم است درباره لوازم آرایشی ارگانیک بدانید را به شما بگوییم. محصولاتی که بر پایه مواد روغنی هستند، مانند انواع کرم و روغن بدن و…، نیاز به نگهدارنده ندارند، در این مدل لوازم آرایشی و بهداشتی ارگانیک از آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین E، عصاره دانه گریپ فروت و عصاره رزماری استفاده می شوند تا فاسد نشوند. بنابراین احتمال ارگانیک بودن ۱۰۰ درصد این گونه محصولات بیشتر است. با این وجود احتمال اینکه هیچ گونه ماده شیمیایی در این محصولات استفاده نشده باشد، بسیار کم است. باید پذیرفت که هیچ لوازم آرایشی به اصطلاح ارگانیک کامل و صد درصد ارگانیک نیست، اما می توانید لوازم آرایشی ارگانیک ایرانی مثل سینره و شون یا لوازم آرایشی ارگانیک خارجی مثل انوی کو، ایوروشه و… که حداقل ۷۰ درصد ساخته شده از مواد ارگانیک هستند، به استاندارد زندگی بدون آلاینده ها و مواد شیمیایی نزدیک شوید.

سوالات متداول درباره لوازم آرایشی ارگانیک